Często błędnie wydaje nam się, że podczas starań o dziecko, wyłącznie dieta kobiety ma znaczenie. Nic bardziej mylnego! Prawidłowe odżywianie ma ogromny wpływ na płodność mężczyzny i jakość spermy. Szczególnie jeśli para ma problem z poczęciem dziecka, warto przyjrzeć się diecie zarówno przyszłej mamy jak i taty. Ilość i jakość plemników partnera ma duży wpływ na łatwość z jaką kobieta zachodzi w ciążę, a prawidłowy plan żywieniowy znacznie to ułatwia. Dieta i styl życia są ważnym czynnikiem poprawiającym jakość ejakulatu. Międzynarodowa grupa badaczy z Harvard School of Public Health, Uniwersytetu w Rochester oraz Uniwersytetu w Murcia w Hiszpanii od lat badają wpływ pożywienia na płodność mężczyzn. Analiza danych mężczyzn w wieku 18 do 22 lat dotycząca stylu życia i odżywiania niezaprzeczalnie udowodniła, że zła dieta pogarsza jakość spermy i zmniejsza ruchliwość plemników.
Jakie zmiany żywieniowe wprowadzić
Zmiany żywieniowe jakie przyszły tata powinien wprowadzić na swoim talerzu nie są wcale radykalne. Najnowsze badania donoszą, że męską płodność poprawia odpowiednia ilość antyoksydantów. Jaki wpływ antyoksydanty mają na zdrowie i czym są? Antyoksydanty to substancje, które zapobiegają oksydacji czyli utlenianiu w efekcie zapobiegają powstawaniu wolnych rodników i zwalczają je – zapobiegają więc niszczeniu komórek organizmu. Dostarczanie odpowiednich ilości antyoksydantów jest istotne dla każdego z nas. Ma to wpływ nie tylko na płodność, ale również pomaga zapobiegać wielu chorobom, wzmacnia odporność czy niweluje alergie, a jak wiemy dbałość o zdrowie, szczególnie podczas starań o potomstwo jest niezwykle ważne u obu partnerów.
Po jakie produkty zatem sięgać aby dostarczyć tych dobroczynnych związków? Między innymi dobrym wyborem są:
- warzywa: m.in.:pomidory, szpinak
- płyny typu: zielona herbata
- istotne są również tłuszcze – awokado, oleje roślinne
Poza tym dodatkowo warto jeść produkty bogate w cynk (ma wpływ na poziom testosteronu) czy selen. Dobrym wyborem są różnego rodzaju orzechy, awokado czy wątróbka. Dieta powinna być urozmaicona. Jeśli występują alergie bądź nietolerancje pokarmowe, które objawiać mogą się wzdęciami, wysypką, pokrzywką, biegunką etc. należy stosować dietę eliminacyjną. Nie jest nowością, że należy wyeliminować ze swojej diety produkty z białej, pszennej mąki; zwiększyć spożycie warzyw i owoców oraz zadbać o prawidłową podaż błonnika w diecie. Istotne jest także odpowiednie spożycie wody (choć jest ono zależne od pory roku, masy ciała i kilku innych czynników, minimalna podaż oscyluje ok. 2 l na dobę), sięganie po różne rodzaje mięs (ryby, drób, wołowina, wieprzowian), gdyż często błędnie wybieramy wyłącznie fileta z kurczaka. W naszej kuchni powinny też gościć różne rodzaje kasz, ryż, złożone węglowodany. Badania donoszą, że mężczyźni z prawidłowymi nawykami żywieniowymi i stosujący racjonalną dietę mają lepsze parametry nasienia niż pozostali.
Czego z kolei unikać powinien mężczyzna w swojej diecie? Przede wszystkich tłuszczów trans (unikajmy przede wszystkim tłuszczu palmowego, w dużych ilościach znajduje się on w kupnych ciastach i słodyczach, fast foody smażone w głębokim tłuszczu czy kupne frytki, chipsy, słone przekąski, margaryna (choć sugerowano nam kiedyś, że to lepszy wybór jest ona syntetycznym produktem, masło jest znacznie lepszym wyborem), batoniki). Znajdziesz je oczywiście w przetworzonej i niezdrowej żywności. Niektórym trudno zrezygnować z chipsów, fast-foodów czy przetworzonych słodyczy. Jednak należy pamiętać jak bardzo negatywny wpływ te produkty mają na nasze zdrowie. Z czynników poza dietą negatywny wpływ ma – jak pewnie się domyślasz – palenie papierosów. Warto spróbować zrezygnować z tej używki jeśli zależy Ci na zdrowiu oraz zdrowym potomstwie. Unikaj także produktów, które mogą zawierać związki metali ciężkich czy mnóstwo pestycydów (np. ryby w puszkach, owoce czy warzywa, które już na pierwszy rzut oka nie wyglądają naturalnie są zbyt równe, zbyt „idealne”) Wszystkie toksyczne związki mają negatywne działanie na zdrowie i produkcję plemników.
Masa ciała a płodność
Prawidłowe odżywianie jest ważne jeszcze z jednego powodu. Nadwaga czy otyłość nie sprzyjają płodności. Co więcej nadmiar tkanki tłuszczowej w organizmie ma negatywny wpływ na produkcję męskich hormonów płciowych oraz jakość chromatyny plemnikowej. Dlatego też utrzymanie prawidłowej masy ciała jest bardzo istotne. Jeśli masz z tym problem nie stosuj jednoskładnikowych czy głodówkowych diet. Pamiętaj, że nawet dieta redukcyjna musi być zbilansowana i urozmaicona. Zdecyduj się na 5 posiłków dziennie w równych odstępach czasu, pamiętać o wybieraniu pełnoziarnistych zbóż, sięgaj po owoce i warzywa, nieprzetworzone produkty, nie zapominaj o kaszach, ryżach, możesz decydować się na koktajle gdyż witaminy w ich formie są dobrze wchłanialne, wybieraj zdrowe tłuszcze np.: oliwa z oliwek, olej lniany, awokado, smaż na oleju kokosowym. Oczywiście nie tylko nadwaga ma negatywny wpływ, niedowaga bywa równie niebezpieczna. Należy więc dążyć do masy ciała w granicach normy. Oba odstępstwa od normy jak donoszą badania naukowe mają wpływ na jakość nasienia a w szczególności na liczebność plemników. W badaniu, w którym wykazano, że zarówno nadwaga jak i niedowaga ma negatywny wpływ na jakość nasienia, wzięło udział ponad 1500 mężczyzn w wieku około 19 lat. Oczywiście wszyscy mężczyźni byli zdrowi, jako wskaźnik prawidłowej masy ciała przyjęto wskaźnik BMI. Okazało się, że zarówno mężczyźni o zbyt wysokim (>25), jak i zbyt niskim BMI (<20) mieli obniżoną koncentrację plemników (liczebność na mililitr nasienia) i całkowitą liczbę plemników na ejakulat. Ruchliwość plemników także była obniżona u mężczyzn, których BMI odbiegało od normy.
Inne czynniki pozażywieniowe
Oprócz diety zwróć uwagę na swój styl życia. Stres, brak aktywności fizycznej, siedząca praca – to wszystko pogarsza zdrowie oraz płodność. Zdecyduj się chociaż na minimalną aktywność fizyczną. Nie musisz od razu odwiedzać siłowni. Wybierz rower czy spacery na świeżym powietrzu, nie tylko poprawisz tym sposobem swoje zdrowie i płodność, ale także dotlenisz organizm. Aktywność fizyczna pomoże także zniwelować stres. Rozładuje napięcie nerwowe oraz sprzyja wytwarzaniu endorfin. Na dłuższą metę uważaj także na wysokie temperatury np. podgrzewane siedzenia w aucie czy częste wizyty w saunie bądź kąpiel w ciepłej wodzie, dlatego że takie czynniki podnoszą temperaturę jąder, a to nie sprzyja jakości plemników.
Jeśli staracie się ponad rok o dziecko, zmieniliście tryb życia oraz oboje stosujecie racjonalną dietą i odpowiednio zbilansowaną do Waszych potrzeb, a jednak Wasze starania nie przynoszą skutku, warto udać się do lekarza i wykonać badania, a w tym także seminogram czyli badanie spermy.
